Dạo qua các trang Web bản đồ trực tuyến....
Wednesday, 13. June 2007, 08:50:39
Wednesday, 13. June 2007, 08:50:39
Web bản đồ trực tuyến
Mục đích của mạng Internet, như những người tiền sáng lập và đặt nền móng cho nó công bố là phổ cập tri thức toàn cầu. Người sử dụng dù ở bất kỳ đâu, đều có thể truy cập, khai thác những gì cần cho công việc trong kho tàng tri thức chung nhân loại.Bản đồ học là một ngành của khoa học tự nhiên, cũng chịu sự chi phối đó. Mặt khác, mọi thông tin trong tất cả các lĩnh vực cuộc sống, ngành khoa học, kinh tế, xã hội..... cũng đều gắn với các yếu tố không gian địa lý. Quy mô, số lượng của chúng...chỉ có thể diễn đạt ngắn gọn, trực quan, đầy đủ nhất là thể hiện trên nền dữ liệu không gian địa lý(bản đồ số hoặc raster).Những yếu tố đó đã gắn kết , trở thành xu hướng tất yếu cho mọi ngành, mọi nghề, cho các nhà kinh doanh... vô hình chung, mỗi chủ thể đều tiến tới xây dựng hệ quản trị cư sở dữ liệu (GIS) của mình để quảng bá , giao dịch. Mọi hệ GIS đều cần có nền là dữ liệu địa lý. Cũng có thể vì lý do này, mà các phần mềm về dữ liệu địa lý nền trở nên rất đa dạng. Các phần mềm dữ liệu địa lý nền này hoạt động được trên mạng Internet, (không cần cài đặt) tạm gọi là Web bản đồ trực tuyến.Với mục đích lôi kéo người truy cập vào trang web của mình(một tiêu chí trong kinh doanh qua mạng), các nền dữ liệu, các tiện ích, lượng thông tin...ngày càng được nâng cao cả về hình thức, nội dung, chất lượng và tốc độ chuyển tải.Các quốc gia điện tử, các tập đoàn, các công ty lớn, đều có một phần mềm bản đồ đủ mạnh, đa năng hỗ trợ tối đa người dùng miễn phí để cuốn hút khách ghé thăm. Google, Yahoo, Microsoft là ví dụ. Tuy nhiên, dù có lớn mạnh tới đâu, các “Đại gia” của ngành Công nghệ thông tin tòan cầu này cũng không thể bao sân hết được. Mức độ chuyên sâu, chi tiết, cụ thể về các lĩnh vực của mỗi khu vực, mỗi quốc gia.....quy mô nhỏ hơn, là sân chơi dành cho các đối tượng còn lại.Internet, dù chỉ với các trang web bản đồ , cũng đã là một đại dương mênh mông. Mỗi chúng ta chỉ là những chiếc lá, những con thuyền nhỏ nhoi, lênh đênh trên đại dương ấy. Vì vậy, xin mạo muội nêu vấn đề sau khi đã ghé thăm mấy chục trang web bản đồ trực tuyến. Hy vọng, tiết kiệm được chút thời gian cho các bạn đọc có nhu cầu khai thác, đồng cảm cùng tác giả về lĩnh vực này. Nếu chúng ta bắt đầu tìm kiếm với một từ khóa”Map” hoặc “Bản đồ” , danh sách dài các trang Web có dính dáng đến bản đồ sẽ được hiển thị(hơn 6 tỉ tài liệu liên quan). Lần lượt, chọn từng địa chỉ, ta sẽ ghé thăm từng trang đứng đầu danh sách. Các trang Web bản đồ nước ngoài: Trong bảng danh sách kết quả tìm kiếm đã xếp hạng theo số lượng truy cập, những trang đứng đầu có lương truy cập lớn nhất. Chúng ta cũng chẳng đủ thời gian để có thể vào mọi trang. Dưới đây xin giới thiệu với bạn đọc một số trang Web bản đồ trực tuyến có quy mô quốc tế, với tính chuyên nghiệp cao:Xếp thứ nhất là Google Maps của hãng Google, sử dụng nền ảnh vệ tinh toàn cầu như trong Google Earth. Có địa chỉ : http:// maps. Google.com Đặc điểm: nền dữ liệu mới, chi tiết, tốc độ tra cứu nhanh(theo tọa độ, tên thành phố, quốc gia....). Công cụ trực quan, đơn giản, chuyển qua lại giữa bản đồ, ảnh vệ tinh nhanh. Với trang này, chúng ta có thể quan sát được bất kể góc nào trên trái đất. Người dùng, khi truy cập, có tài khoản, sẽ tạo được những bản đồ "riêng" của mình, đưa vào đó các thông tin, hình ảnh, video..... Và hình như, các mã nguồn mở của trang này, giúp người dùng tạo Web bản đồ riêng của mình. Một bạn Blogger đã comment cho tôi đường link tới trang tương tự, thật hay: http://diadanh.net . (xem hình)
Mục đích của mạng Internet, như những người tiền sáng lập và đặt nền móng cho nó công bố là phổ cập tri thức toàn cầu. Người sử dụng dù ở bất kỳ đâu, đều có thể truy cập, khai thác những gì cần cho công việc trong kho tàng tri thức chung nhân loại.Bản đồ học là một ngành của khoa học tự nhiên, cũng chịu sự chi phối đó. Mặt khác, mọi thông tin trong tất cả các lĩnh vực cuộc sống, ngành khoa học, kinh tế, xã hội..... cũng đều gắn với các yếu tố không gian địa lý. Quy mô, số lượng của chúng...chỉ có thể diễn đạt ngắn gọn, trực quan, đầy đủ nhất là thể hiện trên nền dữ liệu không gian địa lý(bản đồ số hoặc raster).Những yếu tố đó đã gắn kết , trở thành xu hướng tất yếu cho mọi ngành, mọi nghề, cho các nhà kinh doanh... vô hình chung, mỗi chủ thể đều tiến tới xây dựng hệ quản trị cư sở dữ liệu (GIS) của mình để quảng bá , giao dịch. Mọi hệ GIS đều cần có nền là dữ liệu địa lý. Cũng có thể vì lý do này, mà các phần mềm về dữ liệu địa lý nền trở nên rất đa dạng. Các phần mềm dữ liệu địa lý nền này hoạt động được trên mạng Internet, (không cần cài đặt) tạm gọi là Web bản đồ trực tuyến.Với mục đích lôi kéo người truy cập vào trang web của mình(một tiêu chí trong kinh doanh qua mạng), các nền dữ liệu, các tiện ích, lượng thông tin...ngày càng được nâng cao cả về hình thức, nội dung, chất lượng và tốc độ chuyển tải.Các quốc gia điện tử, các tập đoàn, các công ty lớn, đều có một phần mềm bản đồ đủ mạnh, đa năng hỗ trợ tối đa người dùng miễn phí để cuốn hút khách ghé thăm. Google, Yahoo, Microsoft là ví dụ. Tuy nhiên, dù có lớn mạnh tới đâu, các “Đại gia” của ngành Công nghệ thông tin tòan cầu này cũng không thể bao sân hết được. Mức độ chuyên sâu, chi tiết, cụ thể về các lĩnh vực của mỗi khu vực, mỗi quốc gia.....quy mô nhỏ hơn, là sân chơi dành cho các đối tượng còn lại.Internet, dù chỉ với các trang web bản đồ , cũng đã là một đại dương mênh mông. Mỗi chúng ta chỉ là những chiếc lá, những con thuyền nhỏ nhoi, lênh đênh trên đại dương ấy. Vì vậy, xin mạo muội nêu vấn đề sau khi đã ghé thăm mấy chục trang web bản đồ trực tuyến. Hy vọng, tiết kiệm được chút thời gian cho các bạn đọc có nhu cầu khai thác, đồng cảm cùng tác giả về lĩnh vực này. Nếu chúng ta bắt đầu tìm kiếm với một từ khóa”Map” hoặc “Bản đồ” , danh sách dài các trang Web có dính dáng đến bản đồ sẽ được hiển thị(hơn 6 tỉ tài liệu liên quan). Lần lượt, chọn từng địa chỉ, ta sẽ ghé thăm từng trang đứng đầu danh sách. Các trang Web bản đồ nước ngoài: Trong bảng danh sách kết quả tìm kiếm đã xếp hạng theo số lượng truy cập, những trang đứng đầu có lương truy cập lớn nhất. Chúng ta cũng chẳng đủ thời gian để có thể vào mọi trang. Dưới đây xin giới thiệu với bạn đọc một số trang Web bản đồ trực tuyến có quy mô quốc tế, với tính chuyên nghiệp cao:Xếp thứ nhất là Google Maps của hãng Google, sử dụng nền ảnh vệ tinh toàn cầu như trong Google Earth. Có địa chỉ : http:// maps. Google.com Đặc điểm: nền dữ liệu mới, chi tiết, tốc độ tra cứu nhanh(theo tọa độ, tên thành phố, quốc gia....). Công cụ trực quan, đơn giản, chuyển qua lại giữa bản đồ, ảnh vệ tinh nhanh. Với trang này, chúng ta có thể quan sát được bất kể góc nào trên trái đất. Người dùng, khi truy cập, có tài khoản, sẽ tạo được những bản đồ "riêng" của mình, đưa vào đó các thông tin, hình ảnh, video..... Và hình như, các mã nguồn mở của trang này, giúp người dùng tạo Web bản đồ riêng của mình. Một bạn Blogger đã comment cho tôi đường link tới trang tương tự, thật hay: http://diadanh.net . (xem hình)
Trang World Atlas (http://encarta.msn.com) chính là dữ liệu trong bộ đĩa Encarta(có bán trên thị trường) của Microsof. Bản đồ số đa tỉ lệ tòan cầu. Hiển thị địa danh địa phương , độ chi tiết khá.Trang Multi Map.com: địa chỉ WWW.multimap.com: độ chi tiết kém, giao diện hấp dẫn, tốc độ truy cập nhanhTrang Web: GPS visualizer http://www.gpsvisualizer.com Trang có nhiều chức năng hỗ trợ người dùng: hiển thị các file đo GPS (bằng các máy hãng Garmin hoặc Magelan) trên nền bản đồ ảnh vệ tinh, chuyển chúng thành các file *.KMZ mở trong GE; lập mặt cắt địa hình theo lộ trình GPS; chuyển đổi định dạng file.....tương tự như phần mềm Global Mapper..Khi dùng chức năng Terain(3D), có thể hiển thị tốt quỹ đạo, đường bay của vật thể bay-từ các file đo GPS gắn trên vật thể bay(màu sắc thể hiện độ cao).Nhược điểm: chậm, thủ tục đăng nhập khá lách cách.Trang Web: NGA Rast Roam http://geoegine.nima của CIA cũng khá chuyên nghiệp, rất nhiều tính năng hỗ trợ người sử dụng. Có thể định ra khu vực(giới hạn kinh vĩ tuyến) để tạo ra tập tin ảnh 3D cho phép tải về dùng.Trang Web Mapquest http://www.mapquest.com : Phân theo khu vực trên thế giới. Bản đồ số đa tỉ lệ , toàn cầu, hính thức đẹp, tốc độ nhanh, độ chi tiết khá. Trang MapMachine cũng là một trong những trang có tính chuyên nghiệp cao: có công cụ tìm kiếm mạnh(đến các thành phố, sân bay trên thế giới)đa dạng nội dung, giàu thông tin, tính toàn cầu, đa tỉ lệ, công cụ giao diện chuẩn, tốc độ nhanh http://Plasma/Nationalgeographic.com/mapmachine . Trang Web của CHLB Nga(http://nakarte.rambler.ru) : tính toàn cầu, giao diện thân thiện, bản đồ đa tỉ lệ, phông chữ tiếng nga, tốc độ truy cập nhanh, hỗ trợ người dùng (in ấn, xuất ra ảnh , mở bản đồ đầy màn hình, tìm kiếm....)Trang Web của nước Anh địa chỉ: http://www.ordnancesurvey.co.uk với giao diện đẹp, công cụ lạ mắt, phóng to theo từng nấc, khi thu nhỏ trở về ngay màn hình tổng thể (tiết kiệm thời gian truy cập); bản đồ bao quát toàn cầu, đa tỉ lệ; tính chuyên nghiệp cao. Trang web có nội dung phổ cập kiến thức địa hình, bản đồ(học sinh nước Anh đã được học sử dụng bản đồ địa hình tỉ lệ lớn). Ngoài ra, các trang web bản đồ có xuất sứ Ấn Độ www.indianvisit.com , Canada: www.uwaterlo.ca, Úc......cũng có giao diện lạ mắt, nội dung phong phú, tiện dụng.Một số trang khác, dưới dạng các chuyên đề tổng kết về chiến tranh, lịch sử....của các tổ chức, các đơn vị tham gia chiến tranh, tuy không có phần mềm bản đồ, nhưng cung cấp nhiều tư liệu: bản đồ địa hình, sơ đồ từng trận đánh, quyết tâm chiến dịch.....ta có thể dễ dàng khai thác được các tư liệu này(đặc biệt trong nghiên cứu lịch sử, tổng kết chiến tranh, có thể kiểm chứng lại thông tin về các trận đánh trong chiến tranh Việt nam của phía đối phương). Các đơn vị quân Mỹ tham chiến , đều có các trang web tổng kết các trận đánh. Dưới đây là một số ví dụ cụ thể về các tư liệu bản đồ lịch sử có thể khai thác :Bản thảo Văn kiện TC của ta, lính Mỹ thu được trong chiến tranh Việt Nam http://www.amtrac.org/1atbn/nvamap/photos/nvamap.jpg Bản đồ Cửa Việt và Lao Bảo /Quảng Trị(UTM, 1/50.000): http://www.georgeneville.com Bảng chắp bản đồ tỉ lệ 1/250.000, trang này có thể cung cấp bản đồ miễn phí http://www.davidlattin.com/military/fac/maps . Một trong các mảnh trong bảng chắp trên sẽ được mở, khi kích chuột.Diễn tiến một trong các trận đánh giữa quân Mỹ và bộ đội VN trong chiến tanh VN...cũng có thể tìm thấy(từ trang Web trên).Các trang Web bản đồ trong nước: Các trang Web bản đồ của nước ta(với tên miền .vn) mới chỉ có số lượng rất khiêm tốn. Có lẽ, phần do các nhà hoạch định chiến lược nội dung công nghệ thông tin của nước nhà đang còn bàn cãi; phần do bị hạn chế bởi các quy định luật pháp chưa rõ ràng về những gì được phép đăng tải, đăng tải đến đâu, cơ quan nào chịu trách nhiệm phê duyệt các nội dung chuyên ngành bản đồ..v.v. ; phần do kinh doanh dịch vụ mạng chưa đủ mang lại lợi nhuận.... nên nội dung các trang này còn rất nghèo nàn.Xếp theo nội dung, tốc độ truy cập, độ chi tiết của bản đồ: đứng đầu danh sách là Basao.com.vn http://www.basao.com.vn . Đây là sản phẩm thương mại phối hợp của VDC, DMC và Dolsoft. Trang web có giao diện đẹp, tốc độ nhanh(do chia nhỏ dữ liệu bản đồ số theo từng tỉnh), có tọa độ địa lý, tỉ lệ mở lớn nhất đến 1:50.000(trừ bản đồ các thành phố, không hiển thị tọa độ). Tuy còn hạn chế về nội dung, chất lượng nền bản đồ.....nhưng đã có tính chuyên nghiệp.Bản đồ được phân loại ngay khi tra cứu để chia nhỏ từng khu vực khi truy cập. Bản đồ du lịch Hà nội(Quận Hoàn Kiếm) được truy cập(không hiển thị tọa độ). Bản đồ các tỉnh khác: hiển thị đến các xã(tỉ lệ phóng tối đa: 1:50.000).Trang Web Bando.com của Bộ Tài nguyên môi trường: http://www.bando.com.vn tuy có hình thức đẹp, nhưng nội dung còn rất nghèo nàn, không có phần mềm bản đồ. Chỉ xem(và dowload) các bảng chắp bản đồ Địa hình(VN2000) (mới được đưa lên bản đồ 1/1.000.000), quảng bá, giới thiệu sản phẩm là chính.Các trang Web khác còn lại đơn giản hơn, sử dụng bản đồ dưới dạng file tài liệu : *.PDF , *.HTML hoặc ảnh(JPG, BMP...). Nhưng đáng chú ý nhất trong số này là trang bản đồ tra cứu các tuyến xe buýt Hà nội và TP HCM , tuy đơn giản nhưng có tính ứng dụng cao http://www.vitinfo.com.vn/hnbus . Trang http://diadiem.com.vn quy mô tuy nhỏ nhưng rất thiết thực, hướng đến người dùng , tra cứu địa điểm, lộ trình cần đến theo địa chỉ hoặc số điện thoại tại Hà nội và TP HCM. Gần đây các trang bản đồ của TP HCM đã có bước phát triển mới, thể hiện GIS trên địa bàn thành phố, nhưng tốc độ tải chậm làm người dùng ....ngại vào.Qua những gì đã thấy trên các trang web bản đồ trực tuyến, tư liệu bản đồ , đặc biệt là lớp ảnh nền vệ tinh với độ phân giải cao, chụp các thành phố lớn của Việt nam(Hà nội, TP HCM, Hải phòng, Nha trang, cần thơ....), hoặc các khu vực biên phòng(hình 03) trong Google Maps (hoặc Google Earth) ; nếu kết hợp với các thông tin trong bản đồ du lịch của các thành phố này được bán công khai, hoặc tải trên mạng, chẳng khó khăn gì khi đối chiếu và đoán đọc ảnh . Khái niệm về độ mật của bản đồ địa hình có lẽ đã không còn phù hợp. Nên chăng, chúng ta xem xét lại tính chất này đối với bản đồ địa hình các tỉ lệ 1:100.000, 1:50.000(thực ra loại bản đồ UTM phủ trùm toàn quốc, do Mỹ sản xuất trong những năm chiến tranh). Khi không còn tính bảo mật, loại bản đồ này có thể trở thành hàng hóa thương mại, sản phẩm vật thể hoặc phi vật thể của chúng sẽ phục vụ rộng rãi hơn trong các lĩnh vực kinh tế quốc dân, giáo dục, quốc phòng, phổ cập tri thức..., để mỗi người dân bình thường có thể tiếp cận, sử dụng bản đồ và các sản phẩm của ngành địa hình khi có nhu cầu. Ta không làm(hoặc không được làm), vẫn có những người khác làm. Kích thích cung - cầu cũng là động lực của sự phát triển.Hy vọng, trong tương lai, chúng ta sẽ có một trang Web Bản đồ trực tuyến, với nền dữ liệu số ta tự sản xuất(đã có rồi) xứng đáng về tầm vóc; cuốn hút được mọi đối tượng như những gì thấy thiên hạ đã làm./
